SER-rapport “Obstakels deelname ondernemingsraden, termijnen en andere belemmeringen”
De Commissie Bevordering Medezeggenschap (CBM) van de SER heeft op 8 oktober 2019 een advies uitgebracht aan Minister Wouter Koolmees van SZW, waarin wordt gepleit de bestaande mogelijkheden om flexwerkers te betrekken bij de medezeggenschap beter te benutten.
Onder flexwerkers worden verstaan uitzendkrachten, gedetacheerden, banenpoolers e.d. Volgens de CBM zijn de flexwerkers structureel ondervertegenwoordigd in de medezeggenschap.
Uitgangspunt Wet op de ondernemingsraden (WOR)
Uitgangspunt van de WOR is dat de ondernemer de OR instelt voor het overleg met en vertegenwoordiging van de in de onderneming werkzame personen.
Onder dit begrip worden verstaan personen die in de onderneming werkzaam zijn op basis van
een arbeidsovereenkomst met de ondernemer die de onderneming in stand houdt of op grond van een publiekrechtelijk aanstelling met de ondernemer.
Het begrip in de onderneming werkzame personenwordt of kan worden uitgebreid met
flexkrachten op de volgende manieren:
a. Bij de inlener op grond van artikel 1 lid 3 onder a WOR.
b. Bij de uitlener op grond van artikel 1 lid 3 onder b WOR.
c. Bij de inlener en/of de uitlener op grond van artikel 6 lid 4 WOR.
De regelingen van artikel 1 lid 3 WOR betreffen de uitzendovereenkomst. Zij zijn beperkt tot het ter beschikking stellen van werknemers in het kader van een zodanig beroep of bedrijf, dus uitzendbureaus, detacheerbedrijven, banenpools e.d.
Ondernemer en OR kunnen gezamenlijk het begrip in de onderneming werkzame personenverder uitbreiden op grond van artikel 6 lid 4 WOR op voorwaarde dat het bevorderlijk is voor een goede toepassing van de WOR in de onderneming. Zij kunnen dit doen door gezamenlijk een of meer groepen van personen, die regelmatig in de onderneming arbeid verrichten anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst met de ondernemer of een publiekrechtelijke aanstelling, aan te merken als in de onderneming werkzame personen.
Maak meer gebruik van artikel 6 lid 4 WOR
De CBM is van mening dat op grond van artikel 6 lid 4 WOR de uitzendkrachten al actief (kiesgerechtigd) en passief (verkiesbaar) kiesrecht kunnen verkrijgen, maar dat in de praktijk blijkt dat hier nauwelijks gebruik van wordt gemaakt. De CBM geeft daarom als aanbeveling meer gebruik te maken van dit artikel.
Verkorting van de termijnen van de artikelen 1 en 6 WOR
Op grond van artikel 1 lid 3 onder a WOR en artikel 6 lid 2 en lid 3 WOR heeft de uitzendkracht na 30 maanden actief en na 36 maanden passief kiesrecht in de onderneming van de inlener.
De CBM adviseert de termijn van artikel 1 lid 3 onder a WOR te verkorten van 24 naar 15 maanden en de termijnen van artikel 6 lid 2 WOR (actief kiesrecht) te verlagen van zes naar drie maanden en van artikel 6 lid 3 WOR (passief kierecht) vast te stellen op drie tot zes maanden.
Andere belemmeringen
Na de problematiek van de lange termijnen schetst de CBM op verzoek van de Minister SZW een elftal belemmeringen die werknemers ervan zouden weerhouden om zitting te nemen in een ondernemingsraad.
- Er is geen ondernemingsraad.
- Overleg is al goed geregeld en daarom is er geen behoefte aan een ondernemingsraad.
- Het OR-werk is werk, maar de ondernemingsraad krijgt weinig tijd.
- Werkdruk.
- Gevoel van onveiligheid en angst.
- Medewerkers denken dat OR-werk te moeilijk is.
- Praktische consequenties verbonden aan het or-werk: balans werk – privé en inkomenseffecten.
- Onbekend maakt onbemind.
- Imago zittende ondernemingsraad en/of bestuurder.
- Toename aantal flexibele krachten.
- Klassieke medezeggenschap sluit niet aan op een deel van de werkenden.
De CBM schetst een aantal mogelijkheden om deze belemmering weg te nemen, onder andere door het beïnvloeden van de kennis, houding en gedrag van mensen en het bieden van faciliteiten en rechtsbescherming van OR-leden via convenanten en/of wetgeving.
Bron: SER advies 19/14 oktober 2019